Chia sẻ kinh nghiệm làm hòn non bộ từ các nghệ nhân

Nếu bạn đang có ý định làm hòn non bộ bằng xốp để tạo một mô hình mini trong khuôn viên sân vườn, hoặc chế tác riêng một tác phẩm kích thước đồ sộ bằng các loại đá tự nhiên… thì những chia sẻ về kinh nghiệm làm hòn non bộ được đúc rút từ các nghệ nhân trong bài viết dưới đây sẽ phần nào giúp ích cho bạn.

1. Chọn đá làm hòn non bộ

Có rất nhiều loại đá có thể chọn dùng để làm hòn non bộ như: đá voi, đá tai mèo, đá lũa… nhưng lý tưởng nhất vẫn chính là đá san hô. Loại này có đặc tính là thân mềm, xốp, giữ độ ẩm tốt, giúp cho rêu và cây ký đá luôn tươi tốt, hạn chế việc phải cấp ẩm, tưới nước. Tuy nhiên vì được khai thác từ biển nên trước khi đưa vào sử dụng, bạn cần ngâm đá trong nước vài ngày, thay nước nhiều lần để xả hết muối có trong đá.

2. Cách sắp xếp đá khi làm hòn non bộ

Yêu cầu là phải xếp đá sao cho hợp lý về kích thước và kiểu dáng, đúng thế của gân đá. Những hòn đá có gân ngang giúp tạo được thế ngang, to cho giả sơn, trong khi đó đá gân dọc sẽ tạo cảm giác ngọn núi cao hơn, các viên nhọn nên chọn xếp để làm đỉnh núi, viên tròn, to thì thích hợp xếp dưới chân núi.

Ngoài ra, để thêm vẻ tự nhiên cho hình dáng của núi thì có thể dùng cưa để tạo các đường gân, rãnh, đục các viên to thành từng phiến nhỏ bằng búa. Khi ghép các viên đá với  nhau, chúng ta sẽ cố định chúng bằng dây kẽm để buộc và những thanh gỗ chống đỡ các phiến đá, sau đó cho xi măng để kết dính chúng lại.

Phần chân núi của non bộ, bạn nên chọn các phiến đá bao gồm hang, hốc… để tạo cảnh hang động cho tự nhiên, tạo dáng cho hòn non bộ đơn giản đẹp, đây đồng thời là sẽ chỗ ở của cá sau này.

Đối với núi trong non bộ thì phần quan trọng nhất chính là sườn núi nằm trên chân núi. Chóp núi nên cao để tạo cảm giác hùng vĩ, hiểm trở nhưng không nên đục đẽo quá nhọn vì không có lợi cho gia chủ xét về mặt phong thủy. Ngoài ra, núi khách và núi chủ phải hài hòa, núi khách ở xa và thấp, làm nền cho núi chủ. Núi chủ chính diện tầm nhìn, cao hơn, to hơn và ở gần hơn so với núi khách.

3. Tạo hồ, bể cho non bộ

Để hồ, bể trong non bộ không bị thấm nước thì phải dùng xi măng già để đúc. Hồ, bể được tạo có thể là hình chữ nhật, hình vuông hoặc là hình bầu dục, còn độ nông, sâu, chìm hay nổi, to hay nhỏ… là tùy thuộc vào sở thích của người chơi. Bể, hồ sâu và rộng thì sẽ tạo dáng đẹp, tự nhiên, mang hơi nước mát, tốt cho sự phát triển của rêu và các cây ký đá trên núi.

4. Vị trí đặt hòn non bộ thích hợp 

Dựa trên đặc điểm thì hòn non bộ được chia làm 2 loại là non bộ khô và non bộ ướt. Trong đó, loại khô thường sử dụng các vật liệu tạo thành như sỏi, đá, các chậu cảnh… còn non bộ ướt thì sẽ có thêm hồ cá, thác nước, suối… với đặc điểm khác biệt như vậy nên mỗi loại sẽ phù hợp với một vị trí đặt để riêng.

Theo đó, những non bộ khô thích hợp để trong nhà để đảm bảo vệ sinh cho không gian nội thất, tránh ẩm ướt và tránh kỵ phong thủy. Trong khi đó loại ướt thích hợp để ngoài trời vì theo phong thủy, núi non, hồ nước… phải được đặt ngoài trời để có sự giao thoa đất trời.

5. Chọn loại cây trồng trong hòn non bộ

Khi chọn cây trồng cho non bộ, chúng ta nên chọn những họ có khả năng sống được trên đá, hoặc ít nhất là chỉ cần ít đất, như vậy sẽ phù hợp hơn cho việc trồng trên các hòn giả sơn, đồng thời tăng thêm vẻ tự nhiên cho non bộ. Nếu mô hình non bộ của bạn thuộc non bộ ướt thì còn nên chú ý đến dòng chảy của nước, tránh sự tụ đọng, vừa gây mất vệ sinh, vừa gây ảnh hưởng không khí trong lành. Tốt nhất là nên thay nước mới thường xuyên để nước trong hồ luôn trong, sạch, tránh sự “tập kết” của loăng quăng.

6. Kích thước hòn non bộ

Việc chọn kích thước tổng thể hòn non bộ lớn hay nhỏ cần được dựa trên diện tích của ngôi nhà sân vườn, như vậy sẽ tránh được cảm giác tù túng, chật chội cho không gian. Nên nhớ, dù làm non bộ bằng xốp hay bất cứ vật liệu nào thì điều quan trọng nhất để tạo nên hồn cốt, vẻ đẹp cho non bộ chính là sự sinh động, gần gũi thiên nhiên, không nhất mực phải cầu kỳ hay quá chi tiết

7. Chọn thế cho hòn non bộ

Non bộ có rất nhiều thế khác nhau, mỗi thế là một phong thái biểu trưng cho tinh thần, quan niệm sống của người chơi non bộ.

Trong việc chọn thế cho hòn non bộ thì cần tùy theo sở thích người chơi, đặc điểm không gian… để có được sự lựa chọn phù hợp nhất. Nếu bạn có tạo các loại thác nước thì cần để ý đến số lượng núi đá, tầng đá. Nên làm số lẻ từ 3 trở lên. Giữa các hòn đá cũng nên có sự chênh lệch độ cao khác nhau như quan niệm thứ bậc trong gia đình.

Xem thêm